DUYGU REGÜLASYONU NEDİR?

Baş etmekte zorlanılan bir durumda zorlayıcı bir duyguyla karşılaşıldığında içten gelen ilk tepki yerine durup, davranışı ve bedeni yöneterek en uygun tepkiyi yönetebilmektedir.

Gelin hep birlikte duygu regülasyonu bozukluğunu inceleyelim.

DUYGU REGÜLASYONU BOZUKLUĞUNU ANLAMANIN 5 YOLU

1. Çocuk vuruyor ve gülümsüyorsa.
2. Problemle karşılaştığında fikir üretemiyor ve başa çıkamadığında ağlıyor veya bağırıyorsa.
3. Rutinin bozulması durumu varsa.
4. Hayır cevabını aldığında ağlıyor veya bağırıyorsa.
5. Öğretmeni ders anlatırken sıkılıp dışarı çıkmak istediğinde hayır cevabını aldığında ağlıyor veya bağırıyorsa.

Arkadaşları ile oyunlarda istediği olmadığında aşırı tepki gösteren çocuk dışlanır, dışlandıkça deneyimlediği öfke-üzüntü hissi artar, o hisler çocuğun genel duygu durumuna ve davranışlarına yansır.

Çocuk saldırgan veya aşırı çekingen davranıyorsa bu beynin stres altıdaki dışavurumudur. Çocuk yaşadığı gerilim sonucu saldırıya geçer ya da kaskatı kesilerek donma eğilimi gösterir böyle durumlarda çocuk kendi regülasyonunu sağlayamadığında bunu temel bakım verenler yapmalıdır.

EBEVEYNLER NELER YAPABİLİR?

1. Çocuğun yaşına uygun olarak duygularını tanımayı öğretmek, cevap veremediği durumlarda sözlü yönlendirme yaparak farkındalık kazanmasını destekleyebilirsiniz. ‘’ Arkadaşın seninle oynamadığı için çok mu üzüldün? ‘’
2. Rahatsız oldukları olaylar ve zor duygular yaşadıklarında kendilerini nasıl rahatlatabilecekleriyle ilgili yol gösterin, en güzel yol oyundan geçer.
3. Bazı çocuklar fiziksel temasla sakinleşirler, bazı çocukların o an daha fazla harekete ihtiyacı olabilir Çocuğun adımlarının takip edilerek ilerlenmesi çocuğun anlaşıldığını hissetmesine katkı sağlayacaktır.
4. Fiziksel temasta bulunmak ; Sarılmak, kucakta hafifçe sallayarak sevdiği bir ninniyi söylemek, hoşlanacağı bir yağ-krem-pudra ile masaj yapmak, kortizol düzeyinin normale dönmesini sağlar.

OYUN ÖNERİLERİ

Çocuklarda duyguları tanımaya ve regülasyon sağlamaya katkı sağlamaya katkı sağlayacak oyunlar.

DUYGULARIN SOMUTLAŞTIRILARAK ANLATILMASI 

Duyguların yaş grubuna göre kurgulamak oldukça önemlidir; 5-6. yaş kağıda çizeceğiniz duygu suratlarının neden öyle hissettiği ile ilgili örnek verebilirken daha küçük yaş grupları duyguları genel olarak iyi ve kötü olarak adlandırırlar kağıda çizilmiş kartondan suratları maske yaparak bakım verenler bir duygu tiyatrosu sergileyebilirler.

Okuduğunuz kitaptaki duyguları oyuncaklarıyla birlikte sahneleyebilirsiniz.

DUYGU REGÜLASYONU SAĞLAMADA AKSİYONLU SAĞLAMADA AKSİYONLU HAREKETLİ OYUNLAR

Regülasyonu sağlamada bazı çocuklar yüksek hareket ihtiyacını gidermeye yani daha aktif oyunlara ihtiyaç duyabilir, böyle durumlarda el-ele tutunup daha fazla hareketin olduğu oyunlar deneyimleyebilirsiniz.

Hareketli oyunlarda önemli nokta hareketli oyundan sonra merkez üstüne sakinliğe, güvenli alana dönmenizdir.

OYUN ÖNERİLERİ;

1. Çocuğunuzun elini sıkıca ama şefkatle tutarak; zıplamak!
2. Yaşına uygun şekilde sallamak ve döndürmek.
3. Toplama ve düzenleme oyunları; Puzzle ve jenga.
4. Dokunsal oyuncaklardan bir şehir inşa etmek; su- toprak-tıraş köpüğü.
5. Soğuk etkisi! Buzlarla oynamak. Don ve çözül oyununu müzik eşliğinde oynamak.
6. İp atlamak, halat çekme oyunları (Yaşa uygun şekilde küçük yaş grubu için bunu iki sandalye arasına ip bağlayıp birlikte üstünden geçerek yapabilirsiniz

Ebeveyn Uygulama Notu;

Huzurlu hissettiren bulutları stresli düşünce ve kelimelerle kaplamak.

Amaç: Duygu farkındalığı sağlamak ve içsel uyaranları somutlaştırmak.

Uygulama 1: Resimde dağınık bulutların içini açık mavi ile boya bulutlar senin doğal varlığındaki huzuru simgeliyor. Daha sonra birkaç dakika sessizce otur yavaşça nefes al, huzur veren bulutlara bak ve içindeki derin rahatlamayı hisset.

Uygulama 2: Daha koyu bir renk kullanarak yaşamında kaygı yaratan kişileri, durumları ya da şeyleri yazarak bulutları kapla. Aklına gelen tüm stresli şeylerin resmini yap. Çocuğunuzla birlikte onu kaygılandıran, endişelendiren şeyleri resim üzerinden konuşabilirsiniz.

Düşünce Dedektifi 

Kaygı ve korku ortaya çıktığında bir dedektif gibi düşünmemiz lazım…Biz buna düşünceyi yakalama tekniği diyoruz. Sen bir dedektifsin! Dedektifin görevi nedir kanıt arar. Seni korkutan şeyler neler? Haydi bunları çizelim. Korktuğun şeylerin olmasını sağlayacak kanıtın var mı?

Amaç: Korku ve kaygı üzerinde farkındalık yaratmak.

KAYGI MAKİNASI

Burada çocuğu kaygılandıran aklındaki figürü resimlendirerek sonrasında komikleştirmek.

Amacımız; Çocuğun içsel kontrol ve güven duygusunu sağlamak. Seni kaygılandıran kim? Ben Korona üzerine giderek sizlere anlatmak istiyorum. Senin Koronan neye benziyor? Haydi düşünelim ve çizelim… bu Korona’yı nasıl komikleştirebiliriz? Nasıl bu Korona’yı yenebiliriz? Hijyen için neler yaptığınızı konuşmak…Evet biz bunları yaptığımız için Korona bize gelemez ve zarar veremez ! Kaygı figürünü komikleştirerek çizmek çocuğunuzun içindeki gücü hissetmesini sağlayacaktır.

Ebeveyn Uygulama Notu;

KAYGILARIM KUTUSU

Gerekli malzeme: Boş bir ayakkabı kutusu bu kutunun dışını birlikte kaplayabilir ya da boyayabilirsiniz. Kutunun üstüne delip resimleri kutunun içine atabileceği şekle getirebilirsiniz.

Bu etkinliğin amacı: Düşünceyi durdurmak ve kaygı ve endişelenmek için bir zaman diliminden ziyade belirli bir zaman aralığında bunlar üzerinde konuşulmasını sağlamak. Seni kaygılandıran-endişelendiren düşüncelerini kağıda çizelim ve kutuna atalım. O anda kaygı ile fazla uğraşmayalım ve belirlediğimiz saatte kutunu açıp dedektif olarak yeniden değerlendirelim. Çizilen resim üzerine konuşulduktan sonra çocuğunuzu kaygılandıracak bir şey kalmamışsa resmi kaygınla birlikte çöpe atalım.

ÇOCUKLARA KAYGIYI ANLATMAK…

Aslan Örneği

Eski zamanlarda insanlar mağaralarda yaşarlardı. Tarih öncesinde yaşayan bir insanın sık karşılaştığı zorluklardan biri, sabah mağarasından çıkmak ve kendisini çok büyük ve aç bir aslanla karşı karşıya bulmaktı .. ASLAN GİBİ BİR TEHLİKE KARŞISINDA BEYİN ‘’ TEHLİKEEEEE  !! SİNYALİ GÖNDERİR. Beden kana adrenalin gibi hormonları şimşek hızında göndererek tepki verir. Bu bedeni anında daha güçlü ve daha hızlı yapar. BÖYLECE ASLANLA BOĞUŞABİLİR (SAVAŞ) ya da çok hızlı kaçabilir (KAÇ)

Ebeveynlere Notlar...

Neden kaygılı hissederiz?

Kaygı; Huzursuzluk, tedirginlik olarak tanımlanan bir duygudur. Yaşamımızda hepimiz bu duyguyu hissetmişizdir. Kaygı kendini korumaya yönelik NORMAL bir durumdur.

Beden bir tehlike sinyali aldığında stres hormonu salgılayarak tepki verir ve kana adrenalin adında hormonları şimşek hızında gönderir. Bu bedeni daha güçlü ve hızlı yapar. Biz buna savaş ya da kaç tepkisi diyoruz…Savaşmak ya da kaçmak için fiziksel çaba harcarız ve hormonlarımız dağılır, beden kimyası hızlıca normale döner. Kaçamadığımız ya da savaşamadığımız durumda bu hormonlar dağılmaz. Bu durumda kaygının içimizde büyümesine sebep olur.”